Tekst: Daan van Pagée
De kerstlichtjes weerspiegelen in de etalageruit van Tabaksspeciaalzaak Dennis Voet in de Dapperstraat: ‘Koop hier uw winnende Oudejaarslot’. Het voelt als een nederlaag, maar toch stap ik de winkel binnen en beland in een wolk van tabak en drukinkt…
Ook binnen de Tabaksspeciaalzaak van Dennis Voet branden de kerstlichtjes. Een speciaalzaak, want je kunt er een winnend Oudejaarslot kopen. In 2011, 2012 en in 1213 heb ik ook al eens geprobeerd een winnend Oudejaarslot te kopen. Kerst vieren met een Oudejaarslot op de schoorsteenmantel, samen met een wenskaart van een vriendin uit een ver verleden; fijn dat ik je even mocht aanraken… Ik leefde in de sprookjeswereld van Anton Pieck en dat is aangenaam veilig.
Winkelcentrum Oostpoort
Twee jaar lang mocht ik in het huisje van de Kerk wonen in de Smidsteeg 1, vlak bij de grote kathedraal van Monnickendam. Nu woon ik weer in Amsterdam-Oost en dat is een heel ander verhaal. Want wanneer ik op de website van de Staatsloterij de zoekmachine naar verkooppunten voor Staatsloten laat zoeken vanuit de Smidsteeg in Monnickendam, binnen een straal van vijf kilometer, dan heb ik slechts één mogelijkheid: Top Toys, Zuideinde 6. Mocht ik in deze speelgoedwinkel, waar ze naast de Lego, Nintendo en Playmobil ook populaire magazines, sigaretten en Staatsloten verkopen, niet terecht kunnen voor een Oudejaarslot omdat ze op de wintersport zijn, dan zal ik Monnickendam door de striemende kou van Anton Pieck moeten verlaten, om via Katwoude naar Volendam af te reizen om het eerstvolgende verkooppunt voor Staatssloten te vinden in Volendam.
Wanneer ik met de zoekmachine van de Staatsloterij dit proces herhaal, maar nu vanuit de Bron Kerk aan de Middenweg vlak bij Park Frankendael, dan bedekt het zoekresultaat direct héél Amsterdam met oranje ballonnetjes met dat witte visje erin. Zelfs in een straal van twee kilometer rond de Bron Kerk kan ik al kiezen uit meer dan vijfentwintig verkooppunten en een besluit nemen waar ik dit jaar mijn Oudejaarslot ga kopen. Bijvoorbeeld bij Vivant Aisha Ma in de Linnaeusstraat. Of bij de Appie op het Land van Cocagneplein, in het nieuwe winkelcentrum Oostpoort.
Wereldreis
Fijn dat er een overheid bestaat die een loterij met
een hoofdprijs van 30 miljoen belastingvrij wil organiseren. Door die Staatsloterij heb ik nu de mogelijkheid om binnen een bepaalde periode gezellig met familie en vrienden te fantaseren over wat ik met die 30 miljoen belastingvrij allemaal zou kunnen gaan doen. Elke avond met hen gezellig uit eten bij de Chinees bijvoorbeeld, of een wereldreis maken…
Ja, dit is weer de periode waarin ik mijzelf een potentiële winnaar mag voelen met dat Oudejaarslot op zak. Ook studenten uit het Science Park doen mee en bouwvakkers, postbodes, ambtenaren van de burgerlijke stand, docenten uit het basis- en voortgezet onderwijs, de bakker, de buschauffeur, bezoekers van buurtrestaurant de Kraaipan, een pianist uit de Eerste Van Swindenstraat, en de notaris zelf.
Ik wil je zien!
Met zo’n Oudejaarslot inclusief mijn favoriete eindcijfer in de binnenzak van mij colbert is de kerst pas écht goed begonnen. Op mijn oude stadsfiets beweeg ik me als potentiële winnaar van de Oudejaarsloterij in de richting van de Dominicuskerk in de Spuistraat. Want daar ben ik als uitkeringsgerechtigde van harte welkom. Misschien zit ik dit kerstfeest wel weer naast Maria, ook ruim in de vijftig. Ze is actief geweest in het vluchtelingenwerk en heeft theologie gestudeerd. Ze leeft net als ik van de gave van de samenleving in de vorm van een UWV-uitkering. Maria is blij om weer tussen de mensen te zitten, want thuis alleen wordt ze stapelgek van de bovenburen. Haar huis is nogal gehorig en als fijngevoelig ‘eenzaam’ mens komt elk klein geluidje als een mokerslag binnen, vertelde ze mij in een bomvolle Dominicuskerk op het kerstdiner van 2014.
Pierre Cuypers
De Dominicuskerk is niet zomaar een doorsnee kerk. Ten eerste is de architect van deze kerk dezelfde Pierre Cuypers die het Centraal Station heeft ontworpen, waar elke werkdag en in het weekend duizenden passanten en toeristen kunnen genieten van de vele fraaie details die er in zijn architectuur te ontdekken zijn. Ook het Rijksmuseum is van zijn hand, waar eerder dit jaar President Obama zijn toespraak hield voor de Nachtwacht van Rembrandt. Naast invloedrijke gebouwen heeft Pierre Cuypers ook de troon in de Ridderzaal ontworpen, waar Willem-Alexander ieder jaar de troonrede mag uitspreken van de minister-president.
Ten tweede is de Dominicuskerk bijzonder omdat de kerk ook op zondag vol zit met mensen. Gelovigen die door het Vaticaan de laan uit zijn gestuurd, omdat ze door hun eigen ervaring tot de ontdekking zijn gekomen dat onze taal en dus ook die van de Bijbel maar betrekkelijk is. In de Dominicuskerk worden Bijbelse verhalen niet letterlijk verstaan, maar als expressie van de levenservaringen van mensen, zo is te lezen op de website van de kerk (www.dominicusamsterdam.nl).
Avondjurk
Welke avondjurk zou Maria gaan uitzoeken in de PC Hooftstraat voor het kerstdiner van 2018 wanneer ze dit jaar de hoofdprijs van 30 miljoen belastingvrij wint?… Ronde hals en schouderbanden die op de rug kruisen, met hoge split in de zij? Tussen de vele honderden mensen in de Dominicuskerk koos Maria voor een uitkeringsgerechtigde, ik keek haar oprecht in de ogen. Een arrenslee bracht ons via het Damrak langs de Bijenkorf naar de Gouden Bocht in het centrum van de stad, om één nacht samen te zijn… En hoe zou het kerstdiner er in 2018 uit zien wanneer alle uitkeringsgerechtigden in de laatste nacht van 2017 dertig miljoen belastingvrij uitbetaald zouden krijgen in deze rechtstaat? Een uitgestorven Sint-Pietersplein in Rome met voor het raam de machtigste man uit Vaticaanstad, zijn ‘heilige gewaad’ in duizend stukken, wanneer op de valreep naar het nieuwe jaar alle gelovigen hetzelfde lot zou treffen in de nacht van de Staatloterij?
Kerstcadeautjes
Nog 10 dagen te gaan. Ik besluit dit jaar mijn Oudejaarslot, te kopen bij de Primera aan de Middenweg. Hier kocht Theo van Gogh als vaste klant zijn Gauloises sigaretten, zijn opiniebladen en de Vanity Fair, voordat hij naar zijn werk zou gaan… Met een nog warm Oudejaarslot in mijn handen stap ik de kou in. Ontelbare dikke sneeuwvlokken dwarrelen als een glimlach van Anton Pieck uit de hemel, de Middenweg wordt een sprookje. Kerstverlichting in Amsterdam-Oost, duizenden kerstlichtjes hangen hoog aan weerszijden van de Middenweg, tussen behoeften en verlangen. Kinderen juichen van vreugd met beide handen in de verse sneeuw. De oliebollenkraam verspreid zijn geur op de hoek Ringdijk- Linnaeusstraat. Een goed geklede dame wandelt vrolijk met kerstcadeautjes de HEMA uit, terwijl een man op zijn fiets balanceert, met één hand aan zijn stuur, de andere rust op het kerstpakket van zijn baas. Ik volg het spoor van zijn fietsbanden in de sneeuw, een Labrador piest er een gele plek in.
The Sound of Music
De allersterkste mens uit onze samenleving op gelijke voet met de zwakste en
alles daartussenin. Weerloos in handen van de overheid, via dat ene kwetsbare Oudejaarslot op zoek naar vrijheid in het laatste uur van het jaar. De notaris graait met beide handen in een glazen bak vol met favoriete eindcijfers. Gevuld met hoop en verlangen naar beter. En thuis zitten de kinderen veilig op de bank, The Sound of Music op tv. Cadeautjes in goudpakpapier met een rode kerststrik erop onder een stervende dennenboom vol engelenhaar; hij heeft alles gegeven, zijn leven lang, door weer en wind. Kerstverlichting in Amsterdam-Oost, vrede op aarde in mensen en oliebollen een welbehagen en een gelukkig 2022!
