Myrthe
Tekst: Daan van Pagée
Wat mij voor de gesloten kerkdeuren van de Singelkerk vooral opviel, toen ik daar op Bevrijdingsdag 5 mei tussen de dak- en thuislozen stond te wachten, was de afwezigheid van stress, geklaag of ongeduldig de tijd bijhouden. Al duurde ook voor iemand van de Amsterdamse Vriendendienst de aanloop naar de vrijheidsmaaltijd wat langer dan verwacht.
Binnen in de kerk zag ik het Woord loskomen van de kansel, hemelwaarts. Via dunne draadjes hingen de losse bladzijdes tot in de nok van de kerk, mooi gesymboliseerd door de Doopsgezinde Gemeenschap en ook zonder de woorden zelf heel duidelijk te verstaan.
Yvonne Kroonenberg
Achter de preekstoel stond een bekende Nederlandse schrijfster.
Yvonne Kroonenberg heeft iets met vrijheid, met dak- en thuislozen, met de kwetsbare mens in deze stad. Al gaat de paus volgens sommigen door voor de enige echte plaatsvervanger van Jezus Christus hier op aarde, vandaag op Bevrijdingsdag heeft Yvonne Kroonenberg het woord in de Singelkerk. Ze vertelt over de mensen in de file, op weg naar hun betaalde baan, hun eigen huis, een dak onder de zon, een vers kopje thee. En over de kille koude eenzame nacht in een verlaten stadspark. Yvonne lijkt over de eeuwige jeugd te beschikken, met de vrijheid van bewegen. Subtiel en kleurrijk gekleed toost ze, samen met alle dak- en thuislozen, op de vrijheid in de schuilkerk.
Muziek, het vrijheidsdiner wordt opgediend en het koor ‘Soul Redemption’ zingt Bei Mir Bist Du Sein…
De Regenboog Groep
De Amsterdamse Vriendendienst maakt deel uit van
De Regenboog Groep, die de ontwikkeling van kwetsbare mensen stimuleert zodat deze weer actief kunnen deelnemen aan de maatschappij. Ik druk op de bel van de Oranje Nassaulaan 51 voor een intakegesprek met een coördinator bij de Vriendendienst. Welkom in dit schitterende pand in de ambassadewijk van Amsterdam-Zuid. Ze vertelt over Auschwitz, over het joodse gezin Margit Weinberg, over de kinderen Gabrielle, Edgar en Rudi, en over de echtgenoot van Margit, die als enige van deze joodse familie Auschwitz heeft overleefd.
© Joods Historisch Museum
Hun huis aan de Oranje Nassaulaan werd na de Tweede Wereldoorlog overgedragen aan de gemeente Amsterdam, ter nagedachtenis aan zijn vrouw en kinderen en om er een goed doel in onder te brengen. Nadat ze mij alle ins en outs van het vrijwilligerswerk heeft verteld, vraagt ze met uitdagende blik: ‘En waarom wil je eigenlijk zelf vrijwilligerswerk doen?…’ Tja, welke voordelen biedt de Media Markt mij?… In de bus richting Vondelpark had die ochtend niemand naar de zonsopgang gekeken, bijna niemand. Gelukkig begreep zij wat ik tussen de regels door probeerde te zeggen.
Vrijwilligersacademie
Als je vrijwilliger wordt bij de Vriendendienst krijg je een training aangeboden. Informele zorg is zorg die niet in overeenstemming is met de voorgeschreven vorm, die zich niet aan de formaliteiten houdt. Quasi-gevoelens, wat zijn dat? ‘Ik voel me zo buitengesloten…’? Maar ook onderwerpen als waarneming, je eigen valkuil onderkennen, grenzen stellen, empathie en mededogen, het komt allemaal ruim aan bod in de basistraining individuele ondersteuning van de Vrijwilligersacademie aan de Keizersgracht. Want misverstanden zijn er
al genoeg in de wereld en dat iemand je niet begrijpt of niet wil begrijpen, overkomt elk van ons wel eens. Zo vroeg ik laatst bij het Centraal Station aan de trambestuurder van lijn 5 of hij naar het Leidseplein ging. ‘Nee,’ antwoordde hij, ‘ik moet vandaag werken.’
Elvis Presley
Mijn eerste ‘maatje’ heette Myrthe. Myrthe houdt van mooie dingen, en haar huis is spik en span. In haar woonkamer heeft zij een klein tafeltje met ‘alle religies’ in miniatuur, de Boeddha, een Joodse boekrol, Crucifixbeeldje, een Farao, De Koran, en ook een Totempaal, special overge- komen uit Canada. Want in elke religie zit wel wat goeds, volgens Myrthe. Op de bank twee grijzen poezen: Rakker en Rikker. En tegen het dressoir lp’s van Elvis The King: You’ll Never Walk Alone. Lijden aan het leven zelf. Wanneer alles wat je dierbaar is, verdampt lijkt te zijn. Dat kleine sprankje hoop – of is het twijfel? Een telefoontje naar de Amsterdamse Vriendendienst, in dat huis aan de Oranje Nassaulaan. Vincent van Gogh, My Dream Exhibition, het Scheepvaartmuseum, de schatkamer van het Gemeentearchief,
het Bijbels Museum, EYE’s ‘Expanded Cinema’ en het babyolifantje Mumba in Artis. Om maar een paar van onze uitstapjes te noemen.
Bij de ingang van het Diamantmuseum in de Paulus Potterstraat wijst een pijl ons de weg naar de uitgang die vandaag ook even de ingang is, dit in verband met een herinrichting. We stuiten bijna direct op een koffiecorner vol Chinezen – ‘Hebben wij weer,’ zegt Myrthe glimlachend maar eenmaal ‘on tour’ begint de reis door de tijd met een film over het ontstaan van diamanten. In de kleine bioscoop kleuren onze hoofden roodoranje, want diamanten ontstaan onder grote druk en op een diepte van ruim tweehonderd kilometer is het binnenste van de aarde erg heet. Verderop in het museum zien we een schitterende halsketting met meer dan honderd diamanten. ‘Prachtig gemaakt, maar ik zal ’m nooit dragen, te kitscherig,’ zegt Myrthe, die van mooie dingen houdt.
Coster Diamonds
Op de bovenverdieping staat in de hal vlak bij de trap een kleine vitrinekast met daarin een microscoop. Bovenop ligt The Guinness Book of Records. Met reden, want wat met het blote oog een speldenknop lijkt, blijkt door de microscoop een schitterende briljant met 57 facetten, de kleinste ter wereld! Het laat me het hele verdere bezoek niet meer los, dit kleinste diamantje in het museum, Myrthe vraagt of het wel goed met me gaat, want ik doe zo afwezig.
De volgende dag druk ik op de bel van Coster Diamonds, een paar deuren verderop in de Paulus Potterstraat. Ik ben zenuwachtig, want ik heb nog nooit een handtekening aan iemand durven vragen. Pauline Willemse, de ‘wereldrecordhoudster kleine diamanten slijpen’, oefent een paar keer met een zwarte viltstift die ik samen met een fotolijstje voor haar handtekening heb meegenomen. Ik vraag haar hoelang ze over het slijpen heeft gedaan. ‘Drie jaar,’ vertelt ze, ‘er waren momenten van wanhoop, maar Coster Diamonds gaf me de mogelijkheid het vol te houden.’ En ja, ze is wel eens eerder door iemand om een handtekening gevraagd. Maar nog nooit door iemand met ook een gouden lijst. En ik? Ik ben blij dat Myrthe de Amsterdamse Vriendendienst heeft gebeld.
De Amsterdamse Vriendendiensten bestaan al ruim 20 jaar en zijn onderdeel van de Regenboog Groep. Honderden deelnemers en vrijwilligers hebben een maatje via de AV. Maar zeker nieuwe vrijwilligers zijn meer dan welkom in deze tijd waarin in alle uithoeken van de samenleving naar vrijwilligers wordt gehengeld. Bel: 020-6839260 of 06- 14934334, of bezoek: www.deregenboog.org.